Romantiek, elegantie, liefde en eeuwige trouw. Het zijn de woorden die door veel mensen gekozen worden om zwanen te omschrijven.
Deze grote en prachtige watervogels zijn overal ter wereld te vinden, zo ook in Nederland.
Het is een van de weinige vogelsoorten die monogaam zijn. Kunnen zwanen eigenlijk wel alleen leven?
Een zwaan leeft meestal maar een seizoen alleen en doet dat terwijl hij of zij op zoek is naar een partner.
Er zijn maar weinig vogelsoorten die zulke gezelschapsdieren zijn en er zijn nog minder vogels die hun hele leven trouw blijven aan hun partner.
Zwanen doen dit wel. Een wilde zwaan kan wel 20 tot 30 jaar oud worden en normaal gesproken leven ze in gezelschap gedurende hun hele leven.
Tot hun 3e of 4e levensjaar blijven ze bij elkaar als broers en zussen, nadat hun ouders ze hebben weggejaagd.
Daarna zijn ze even alleen en gaan ze op zoek naar een partner. Zodra ze die gevonden hebben, zijn de zwanen onafscheidelijk.
Alleen wanneer de partner overlijdt, gaan zwanen op zoek naar een nieuwe geliefde.
Onderzoekers hebben ontdekt dat alleen een zwarte zwaan nogal eens ontrouw is.
In dit artikel kom je alle ins- en outs over deze prachtige vogelsoort te weten en over de reden waarom deze elegante vogel symbool staat voor eeuwige trouw.
Inhoudsopgave
Hoe lang blijven zwanen bij hun partner?
Zwanen kunnen wel 2 decennia bij dezelfde partner blijven.
Dat is niet vreemd als je bedenkt dat ze monogaam zijn en daarnaast een behoorlijk lang leven hebben.
De partner kiezen ze zelf uit en ze zijn erg kieskeurig hierin, vandaar dat het proces soms iets langer duurt en ze gedurende die tijd alleen zijn.
Het duurt over het algemeen niet langer dan een seizoen voordat zwanen hun levenspartner hebben gevonden.
Zwanen voeden samen hun kroost op en zijn vanaf het eerste moment onafscheidelijk.
Een leuk bijgeloof rondom zwanen is het volgende: als je wilt dat je echtgenoot voor altijd trouw zal zijn, leg je een zwanenveer in je kussen.
Hoeveel zwanensoorten zijn er wereldwijd?
De wereld wordt gesierd door 7 soorten zwanen waarvan er een het hele jaar in Nederland te vinden is: de knobbelzwaan.
Andere van deze witte watervogels met hun sierlijke lange nek zijn de zwarte zwaan, wilde zwaan, trompet zwaan, fluitzwaan, kleine zwaan en de zwarthalszwaan.
Ze zijn overal ter wereld te vinden, van Zuid-Amerika tot aan Australië. Sommige zwanensoorten emigreren tijdens de winter, op zoek naar warmere gebieden.
Zo zijn er om die reden in Nederland gedurende de koude maanden meer zwanen dan normaal te vinden.
Alle zwanensoort hebben een indrukwekkende hoeveelheid nekwervels van wel 23 tot 25 stuks waarmee ze diep onder het water komen.
Ter vergelijking: mensen hebben er maar 7!
Waaraan is de knobbelzwaan te herkennen?
De knobbelzwaan is de meest voorkomende zwaan in Nederland.
Ze heten niet voor niets knobbelzwanen en zijn te herkennen aan hun oranje snavel met daarboven een zwarte knobbel.
Een wilde knobbelzwaan kan wel 20 tot 30 jaar oud worden en een goed verzorgde zwaan in gevangenschap kan het zelfs tot 50 jaar redden.
Zwanen eten voornamelijk waterdiertjes en waterplanten op diepten waar eenden niet bij kunnen. Daar is de lange nek van de zwaan erg handig voor.
Leuk weetje: een zwaan kan wel 25.000 veren hebben. Dat is een behoorlijke dons vacht die tegen elk weertype beschermd en er daarnaast prachtig wit en zacht uitziet.
Waar gaan zwanen naartoe in de winter?
De in Nederland bekende knobbelzwaan blijft tijdens zachte winters in Nederland.
Als het een strenge winter wordt, trekken ze in grote groepen naar het zuiden. Zo komen ze meestal in Frankrijk terecht.
Zwanen uit het oosten van Europa komen in de winter juist naar Nederland, op zoek naar een zachter klimaat.
Het klimaat in oost Europa en Rusland kan namelijk te koud zijn, waardoor ze in grote getalen landen met een milder klimaat opzoeken tijdens de wintermaanden.
Een voorbeeld hiervan is de wilde zwaan, een veel geziene zwaan die in de winter op bezoek komt in ons land.
Meestal strijken ze neer in het duingebied, op weiden en rondom nabijgelegen wateren.
Hoe groot wordt een zwaan?
Zwanen zijn grote vogels.
Ze kunnen wel 12 kilogram wegen en een spanwijdte tot wel 238 centimeter hebben.
Dat is nogal indrukwekkend, helemaal met en dieet van waterplanten en waterdiertjes.
Door hun gewicht en grootte zijn ze op het land niet erg snel.
Zwanen kunnen zelfs nogal onhandig zijn als ze zich buiten het water voortbewegen en doen dit dan ook moeizaam.
Als ze gaan vliegen, hebben ze een meterslange aanloop nodig om hun gewicht in de lucht te krijgen.
Maar eenmaal daar gaan ze behoorlijk snel, met snelheden tot wel 95 kilometer per uur.
Wanneer broeden zwanen?
Het broedseizoen van zwanen is van maart tot en met mei.
Rond deze tijd kun je het beste op je hoede zijn als je in een natuurgebied met broedende zwanen loopt.
Ze kunnen namelijk nogal eens agressief worden om hun aanstaande kroost te beschermen.
De eitjes worden door de vrouwelijke zwaan in gemiddeld 36 dagen uitgebroed. Meestal liggen er in een nestje 6 eieren.
De taak van de mannelijke zwaan is de eieren te beschermen. Dit doen ze dan ook goed, als een vijand te dichtbij komt kunnen ze zelfs aanvallen.
Na de broedtijd worden de jonge zwanen geboren.
Vanaf het moment dat ze er zijn, worden de moeder- en vaderzwaan nog een tikkeltje agressiever om de pasgeborenen te beschermen.
Hoe gevaarlijk is een zwaan?
Een zwaan is met name tijdens het broedseizoen en net daarna wanneer de jonge zwanen geboren zijn, behoorlijk gevaarlijk omdat ze agressief kunnen worden.
En een agressieve zwaan of zelfs meerdere agressieve zwanen tegenover je hebben staan, dat kan erg intimiderend zijn.
Het wordt aangeraden weg te lopen wanneer je dit overkomt. Bedenk dat het het gedrag normaal is: iedere ouder wil zijn of haar pasgeborene beschermen!
Wist je dat een zwaan met zijn snavel en zijn polsen vecht? De polsen zijn te vinden in het sterkste deel van de vleugels.
Met de spanwijdte van gemiddeld 220 centimeter is de kracht van een zwaan niet mis.
Toch is het gezegd dat een zwaan je arm kan breken, niet waar en dus een fabel.
Wel kun je de volgende keer wanneer je een zwanenfamilie ziet, deze uit respect het beste van een afstand bekijken. Wel zo romantisch en veilig!
