Dat grootschalige criminaliteit al decennia lang welig tiert in het keurige Nederland is eigenlijk een publiek geheim. Door de jaren heen zijn er flink wat hoofdrolspelers uit de onderwereld geliquideerd of veroordeeld en daardoor met naam en toenaam in de media terecht gekomen.
Het samenstellen van een lijst met de 10 grootste criminelen van Nederland is ietwat discutabel, want in wezen weten maar maar weinig mensen wat er zich precies in de landelijke onderwereld afspeelt en wie er momenteel aan de touwtjes trekken. Je dient de onderstaande top 10 dan ook vooral te zien als een soort van historisch overzicht van zo’n 50 jaar aan maffiose praktijken in ons land.
Inhoudsopgave
1. Klaas Bruinsma
De Amsterdamse Klaas Bruinsma stond aan de wieg van de moderne, georganiseerde Nederlandse misdaad. Hij verdiende ettelijke miljoenen met de handel in drugs. Daar begon hij overigens al vroeg mee, want als tiener verkocht hij al regelmatig hasj.
In 1974 besloot hij om de zaken groots aan te pakken. Dat leverde hem in 1977 een arrestatie op, waarna hij zichzelf de schuilnaam Frans van Arkel toebedeelde en een betere organisatie op poten zette. Ondanks de regelmatig terugkerende veroordelingen voor zijn criminele activiteiten bleek Bruinsma niet te stoppen.
Dankzij een dagelijkse miljoenenomzet, kon hij zichzelf dan ook rekenen tot dé drugsbaron van Europa. Hoge bomen vangen ook in het criminele circuit veel wind. Klaas Bruinsma moest zijn populariteit uiteindelijk bekopen met zijn liquidatie op 27 juni 1991.
2. Willem Endstra
Willem Endstra was niet bepaald een typische crimineel. Toch speelde hij als bankier van de onderwereld tussen 1980 een 2004 een belangrijke rol in het Nederlandse circuit. Zelf voerde hij geen liquidaties uit, maar hij profiteerde als belanghebbende wel van het feit dat door de jaren heen minstens 25 personen door anderen werden vermoord.
In 1992 en 1995 werd openbaar gemaakt dat er een link bestond tussen Endstra en het witwassen van drugsgelden. De multimiljonair werd op 16 mei 2004 op zijn kantoorparking neergeschoten nadat de onderwereld er lucht van had gekregen dat Willem Endstra regelmatig informatie doorspeelde naar de Criminele Inlichtingen Eenheid.
3. Sam Klepper en Johnny Mieremet
Deze 2 mannen waren waarschijnlijk de belangrijkste erfgenamen van Klaas Bruinsma. Hierdoor werden ze in het criminele milieu vaak als een vanzelfsprekende twee-eenheid gezien. Het tweetal kende elkaar van de Amsterdamse Kinkerbuurt, waar ze samen met enkele andere kompanen de criminele bende ‘De Denkers’ oprichtten.
Gezamenlijk hielden ze zich bezig met lucratieve bankovervallen. Later ging het tweetal onder meer in de wapen- en drughandel. Het duo stond in het ondergrondse circuit ook wel bekend onder de naam ‘Spic & Span’, omdat ze hun tegenstanders altijd netjes uit de weg wisten te ruimen. Uiteindelijk kregen ze wat dat betreft lik op stuk, want ze werden ook zelf geliquideerd.
4. Willem Holleeder
Willem Holleeder verwierf nationale bekendheid als een van de ontvoerders van Freddy Heineken en zijn chauffeur. Nadat hij daarvoor zijn straf had uitgezeten werkte hij zich op tot de top van de Amsterdamse onderwereld.
Criminele activiteiten kwamen overigens al vroeg op het pad van Holleeder terecht. Zo maakte hij als tiener al deel uit van knokploegen en hield hij zich destijds ook bezig met gewelddadige overvallen en afpersingen.
Begin 2006 liep hij opnieuw tegen de lamp en hing hem een celstraf voor afpersing en mishandeling boven het hoofd. Tijdens het hoger beroep in 2009 leverden deze vergrijpen hem 9 jaar in de gevangenis op.
Toen Holleeder in 2012 vrijkwam ontstond een compleet mediacircus rond hem. Lang kon hij er niet van genieten, want in 2014 werd hij opnieuw bij de rechtbank voorgeleid, omdat hij in verband werd gebracht met een aantal liquidaties.
5. Stanley Marshall Hillis
De basis voor de keiharde criminele activiteiten van Stanley Marshall Hillis ligt bij het Franse Vreemdelingenlegioen, waarbij hij zich op jonge leeftijd aanmeldde. Na zijn militaire carrière keerde hij terug naar Nederland en begon hij banken te overvallen.
De uit Den Haag afkomstige Hillis kreeg vooral landelijke bekendheid toen het hem gelukt was om zowel uit de Bijlmerbajes alsook uit de gevangenis van Scheveningen te ontsnappen. In de jaren ‘90 werd hij als een van de ‘erven’ van Klaas Bruinsma beschouwd.
In die tijd verdiende hij samen met zijn compagnons waarschijnlijk vele miljoenen met de handel in xtc. Op 21 februari 2011 werd Stanley Marshall Hillis in Watergraafsmeer in zijn auto doodgeschoten.
6. Streten ‘Jotsa’ Jocic
Deze Joegoslaaf sloeg in crimineel opzicht vooral zijn slag in Amsterdam. Hij hield zich bezig met wapenhandel, valsmunterij en het smokkelen van heroïne en cocaïne. Toen hij in 2002 in de Bulgaarse hoofdstad Sofia tegen de lamp liep, bleek dat meerdere landen hem voor zijn criminele activiteiten wilden berechten.
In eerste instantie moest hij een straf in Nederland uitzitten, waarna hij ook in de Duitse cel belandde. In aansluiting daarop werd hij naar Servië overgeplaatst, waar hij voor een dubbele moord werd veroordeeld. Nadat hij zijn tijd in de Servische gevangenis had uitgezeten, ging hij toch gewoon door met het plegen van moorden.
Hierdoor belandde Jocic in 2010 opnieuw voor de Servische rechter, die hem tot 15 jaar gevangenis veroordeelde.
7. Johan Verhoek
Johan Verhoek stond jarenlang in het criminele milieu bekend onder de naam ‘De Hakkelaar’. Met die naam werd niet alleen verwezen naar zijn spraakgebrek, maar ook naar de locatie waar hij ooit succesvol tweedehands auto’s verkocht.
Die bevond zich namelijk naast pompstation ‘De Hackelaar’ in Muiden. Tijdens zijn carrière als autoverkoper kwam hij in contact met een Pakistaanse groothandelaar in hasj. Vanaf dat moment was het hek van de dam en zette Verhoek samen met zijn compagnon Koos Reuvers een praktisch landelijk dekkend hasj-circuit op.
Dat ‘De Hakkelaar’ tussen 1988 en 1996 goede zaken deed bleek wel uit het vonnis van de rechter. Voor vervoeren en verhandelen van 250.000 kilo hasj en deelname aan een criminele organisatie werd hij in 1997 tot 6 jaar cel veroordeeld.
8. Cor van Hout
Cor van Hout maakte in het criminele circuit in eerste instantie furore vanwege zijn ‘aannemersbedrijf’ dat regelmatig werd ingezet om krakers op hardhandige wijze uit panden te verwijderen.
Daarnaast hield Van Hout zich bezig met overvallen. Hij kreeg landelijke bekendheid, toen bleek dat hij in 1983 het brein achter de ontvoering van Freddy Heineken en zijn chauffeur was. Voor deze ontvoering werd hij tot 11 jaar gevangenis veroordeeld.
Na zijn vrijlating pakte Van Hout de criminele draad echter gewoon weer op en richtte hij zich met zijn activiteiten vooral op de seksindustrie. Op 24 januari 2003 werd hij geliquideerd, nadat bleek dat hij de Delta-organisatie, van de ‘erven’ van Klaas Bruinsma had besloten.
9. Etienne Urka
De uit Suriname afkomstige Etienne Urka begon zijn criminele carrière al op jonge leeftijd, waardoor hij na inbraken in het Amsterdamse Lloyd Hotel in de jeugdgevangenis terecht kwam. Middenin de jaren ‘80 werd hij de lijfwacht van topcrimineel Klaas Bruinsma. Vanuit die positie werkte hij zich verder op, waardoor hij na verloop van tijd de rechterhand van Bruinsma werd.
Gedurende zijn criminele leven werd Etienne Urka geregeld ‘Eutje’ of ‘De Generaal’ genoemd. Uiteindelijk werd hij in 1998 tot 6 jaar cel veroordeeld wegens criminele samenzwering en de handel in hasj. Amper een jaar later slaagt zijn advocaat er echter in om Urka in hoger beroep vrijgesproken te krijgen.
10. Charles Zwolsman
Toen zijn bloemenhandel in 1984 failliet ging besloot Charles Zwolsman om het over een andere boeg te gooien en zich voortaan bezig te houden met de handel in drugs. Samen met zijn bendeleden smokkelde hij onder meer zo’n 160 ton hasj uit Marokko. Gedurende zijn criminele carrière belandde Zwolsman meerdere malen in de gevangenis.
Hij werd naast drugssmokkel onder meer beschuldigd van het leiden van een criminele organisatie en het witwassen van drugsgeld. Op 21 januari 2011 overleed hij plotseling in de gevangenis in Nieuwegein. Zijn doodsoorzaak is nooit bekendgemaakt.
