We vergeten allemaal wel eens wat. Dit wil nog niet zeggen dat we een vorm van dementie hebben. Dementie is een verzamelnaam voor een aantal symptomen van meer dan vijftig ziektes waar nog geen remedie tegen gevonden is.
De 6 verschillende soorten van dementie (en hun oorzaken en symptomen) die in Nederland het meeste voorkomen zullen wij in dit artikel bespreken. Lees hier meer over dementie en leer meer over de ziekte die vooral oudere mensen treft.
Inhoudsopgave
1. De ziekte van Alzheimer
De meest bekende soort van dementie is die als gevolg van de ziekte van Alzheimer.
Meer dan 70% van alle mensen met dementie lijdt aan deze ziekte.
De exacte oorzaak van Alzheimer is ondanks jarenlang onderzoek nog niet wetenschappelijk vastgesteld. Men vermoedt dat deze ziekte ontstaat als gevolg van ophoping van eiwitten in de zenuwcellen van de hersenen.
Als gevolg van deze storing in de zenuwcellen ontstaan stoornissen in het geheugen. Dergelijke eiwitophopingen zijn duidelijk te zien op de MRI-scans van mensen die aan Alzheimer lijden.
Er zijn sterke aanwijzingen dat deze eiwitten verband houden met de consumptie van vlees.
Iemand met de ziekte van Alzheimer ondervind meestal eerst meer moeite met het nemen van beslissingen en het maken van toekomstplannen. Het volgen van een conversatie zal steeds moeilijker worden en het concentratievermogen neemt af.
Het zal ook steeds moeilijker worden om de juiste woorden te vinden om dingen of gevoelens te omschrijven.
Vergeetachtigheid neemt toe, en in de meeste gevallen neemt het kortetermijngeheugen ook langzaam af. Na verloop van tijd vindt er vaak een verandering in het gedrag en in het karakter plaats.
2. Vasculaire of multi-infarct dementie
Vasculaire of multi-infarct dementie is na de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende ziekte die dementie tot gevolg heeft.
De ziekte wordt veroorzaakt door aderverkalking in de bloedvaten van de hersenen. Dit heeft een verstoring van de doorbloeding van de hersenen als gevolg en daardoor kunnen herseninfarcten of bloedingen ontstaan.
De naam multi-infarct dementie is daarom heel juist gekozen. Steeds weer wordt de bloedtoevoer naar een bepaalde locatie in het hersenweefsel geblokkeerd en sterft het achterliggende hersenweefsel als gevolg van zuurstoftekort af.
In de meeste gevallen heeft de persoon al last van hart- en vaatziekten voordat de aderverkalking zich in de hersenen voortzet en er symptomen van dementie optreden.
Vasculaire dementie ontstaat acuut en heeft een stapsgewijs verloop. Het ontstaan van nieuwe bloedingen of infarcten is niet te voorkomen.
Door deze hersenbloedingen kan er bij deze vorm van dementie ook verlammingen in de rest van het lichaam of gevoelsverlies optreden. De gemiddelde levensverwachting van een persoon met vasculaire dementie is vijf jaar na het verschijnen van de eerste symptomen.
3. Frontotemporale dementie (FTD)
Frontotemporale dementie werd vroeger ook wel ‘de ziekte van Pick’ genoemd. Een belangrijk kenmerk van deze vorm van dementie is dat het al op jongere leeftijd kan toeslaan.
De meeste mensen bij wie FTD wordt vastgesteld zijn tussen de 40 en 60 jaar. In 25 tot 40 procent van de ziektegevallen is er een erfelijke oorzaak aanwezig.
De oorzaak van FTD is dat twee verschillende gebieden in de hersenen beschadigd raken, waardoor de hersencellen in de frontaalkwab en temporaalkwabben abrupt afsterven.
De mens heeft 2 temporaalkwabben die met elkaar in verbinding staan. Deze bevinden zich in het onderste gedeelte van onze hersenen, net boven onze oren.
In dit gedeelte van onze hersenen worden zaken zoals het gehoor, visuele herkenning, taalfuncties en het verbale geheugen vastgelegd.
Veel mensen met FTD krijgen als eerste problemen met hun spraak, lezen en schrijven en gaan het steeds moeilijker vinden om objecten te benoemen of te herkennen.
Er zijn gevallen van FTD bekend waarbij alleen de temporaalkwab beschadigd is. Deze vorm van FTD heet ‘semantische dementie’.
De frontaalkwab ligt in het voorste gedeelte van de hersenen. Dit is het centrum waar ons gedrag geregeld wordt. De eerste symptomen van frontaalkwab dementie is meestal een plotselinge en onverklaarbare verandering in het gedrag of in de persoonlijkheid.
FTD wordt vaak niet herkend als een vorm van dementie, maar als psychische probleem bestempeld. Problemen met het geheugen treden meestal pas veel later op.
4. Lewy body dementie
Lewy body dementie lijkt erg op een kruising van Alzheimer en de ziekte van Parkinson.
Iemand met Lewy body dementie kan de ene dag goed aanspreekbaar zijn en een dag later erg versuft zijn en moeite hebben met de motoriek. Ook aandachtsproblemen en hallucinaties behoren tot de symptomen.
Net zoals bij Alzheimer ontstaan er bij deze vorm van dementie abnormale eiwitstapelingen (Lewy bodies) in de hersenen. Hoe en waarom deze Lewy bodies ontstaan is onbekend.
De levensverwachting van een persoon met deze vorm van dementie is 6 tot 12 jaar, ingaande vanaf het ontstaan van de eerste klachten.
5. Mild Cognitive Impairment (MCI)
‘Mild Cognitive Impairment’ (MCI) is Engels voor ‘milde cognitieve stoornis’.
Personen met deze vorm vaqn dementie hebben vaak last van geheugenproblemen en moeite met het houden van overzicht. Ook bepaalde handelingen uitvoeren kan ineens problemen geven.
De klachten zijn minder erg dan bij de andere soorten van dementie. Personen met MCI kunnen vaak nog goed functioneren en hebben weinig tot geen hulp nodig.
Wel lopen personen met MCI het risico dat ze na enkele jaren ook een andere vorm van dementie krijgen, bijvoorbeeld Alzheimer.
Maar het kan ook gebeuren dat de klachten jarenlang stabiel blijven of zelfs helemaal verdwijnen.
6. Aan dementie verwante aandoeningen
Er zijn meerdere ziektes en aandoeningen die veel lijken op een vorm van dementie. Volledigheidshalve zullen wij deze in het kort benoemen.
Het syndroom van Korsakov
Het syndroom van Korsakov heeft ook geheugenverlies tot gevolg. In dit geval is het niet te wijten aan ophopingen van eiwitten in de hersenvezels, maar sterven de hersenen langzaam af door overmatig alcoholgebruik in een gebrek aan de vitamine B1.
Het syndroom van Korsakov is dus officieel niet geclassificeerd als een vorm van dementie, maar een ziekte die veel voorkomt bij langdurige alcoholisten.
De ziekte van Parkinson
Ook bij mensen die lijden aan de ziekte van Parkinson kunnen verschijnselen van dementie optreden. Ongeveer de helft vaan de mensen met Parkinson krijgt hier helaas mee te maken.
De ziekte van Parkinson kenmerkt zich door een bewegingsstoring die steeds erger wordt. Vaak is het eerste symptoom trillende handen, gevolgd door een algehele stijfheid in het lichaam en kromme rug.
Er zijn medicijnen op de markt die het trillen van de handen en het verlies van controle over de andere lichaamsdelen iets tegen gaan. Veel mensen hebben ook baat bij het roken van marihuana of cannabis. A big joint a day keeps the trembles away!
De ziekte van Creutzfeldt-Jakob
De ziekte van Creutzfeldt-Jakob komt gelukkig niet zo vaak voor. Bij deze zeldzame ziekte sterven de hersencellen eerst langzaam, maar al snel in een rap tempo af.
Door de afsterving van de hersencellen tkunnen beweegproblemen ontstaan, maar ook verschijnselen van dementie zoals problemen met de spraak, het geheugen en verandering van gedrag.
Ook jonge mensen kunnen deze ziekte krijgen. De te verwachte levensduur met Creutzfeld-Jakob is zes weken tot maximaal een jaar.
Het Syndroom van Down
Het syndroom van Down wordt veroorzaakt door een aangeboren mutatie in de genen. Mensen met Downsyndroom ontwikkelen vaak rond hun 40ste verjaardag de ziekte van Alzheimer.
Delier
Dementerende mensen hebben kans op een delirium. Dit is de medische term waarmee het acuut ontstaan van een zeer ernstige verwardheid aangeduid wordt. Deze acute verwardheid kan worden veroorzaakt alg gevolg van een ernstige infectie, ziekte of trauma, en vaak in combinatie met ouderdom, een slechte gezondheid of dementie.
